Ένα άρθρο για την ΕΜΥ από το ΒΗΜΑ της 24ης Φεβρουαρίου

* Εγκλωβισμένα στη στρατιωτική γραφειοκρατία τα στελέχη της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας ζητούν από το 1975 την υπαγωγή της υπηρεσίας σε πολιτικό φορέα

Η ΕΜΥ θέλει να... αποστρατευθεί

Οι σταθμοί παρατήρησης έχουν μειωθεί κατά το ήμισυ και έργα που έπρεπε να παραδοθούν πριν από τους Ολυμπιακούς δεν έχουν ολοκληρωθεί

ΜΑΧΗ ΤΡΑΤΣΑ - ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΜΠΙΤΣΙΚΑ

Ραντάρ που δεν λειτουργούν, μετεωρολογικοί σταθμοί-φαντάσματα, «ολυμπιακά» χρήματα που «δεν έπιασαν τόπο», ανύπαρκτα κονδύλια για μετεωρολογική έρευνα. Η Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (ΕΜΥ) εμφανίζεται ακινητοποιημένη εδώ και δεκαετίες και προσπαθεί να επιβιώσει μέσα σε ένα γραφειοκρατικό-διοικητικό πλέγμα που χτυπά... προσοχή ως στρατιωτική μονάδα. Ο χιονιάς του περασμένου Σαββατοκύριακου θύμισε ότι τα ακραία καιρικά φαινόμενα εμφανίζονται όλο και συχνότερα τελευταία. Την ίδια ώρα, μετ' εμποδίων και με πλήθος ελλείψεων, οι επιστήμονες της ΕΜΥ προσπαθούν να δίνουν αξιόπιστες προγνώσεις. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην περιοχή της Εύβοιας, η οποία επλήγη περισσότερο από την πρόσφατη κακοκαιρία, δεν υπάρχει πλέον μετεωρολογικός σταθμός, από τους πέντε που λειτουργούσαν κάποτε στην περιοχή - σε Χαλκίδα, Κάρυστο, Κύμη, Ωρεούς και Αιδηψό! Η μετεωρολογική παρατήρηση που είναι η καρδιά της πρόγνωσης βρίσκεται στο ναδίρ. Το πιο τραγικό είναι πως, παρ' ότι η ΕΜΥ εξασφάλισε αξιόλογη τεχνολογική υποδομή από τα ολυμπιακά έργα και το Γ´ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης, έργα τα οποία κανονικά θα έπρεπε να είχαν παραδοθεί πριν από την έναρξη των Ολυμπιακών Αγώνων δεν έχουν ακόμη ολοκληρωθεί και παραδοθεί επισήμως!

Εργαζόμενοι στην Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία σε παλαιότερη διαμαρτυρία τους έξω από το υπουργείο Εθνικής Αμυνας
Το πρόβλημα της μείωσης των μετεωρολογικών σταθμών εντείνεται χρόνο με τον χρόνο. Από τους 120 στελεχωμένους μετεωρολογικούς σταθμούς σε όλη τη χώρα, σήμερα δεν έχουν απομείνει πάνω από 60, εκ των οποίων πολλοί υπολειτουργούν. Μάλιστα, η υλικοτεχνική υποδομή τους είναι σαθρή. Πολλοί από αυτούς, όπως του Πύργου, του Αργους, της Χίου, της Ιεράπετρας, της Αρτας, στεγάζονται σε... κοντέινερ.
Η υποδομή επιπλέον που εξασφαλίστηκε κατά την περίοδο των Ολυμπιακών Αγώνων βρίσκεται... στον αέρα. Τρία σύγχρονα ραντάρ δεν έχουν τεθεί ακόμη σε πλήρη επιχειρησιακή λειτουργία. Μάλιστα ένα που είχε τοποθετηθεί στην Αίγινα δεν έχει παραληφθεί επισήμως και υπολειτουργεί - άλλοι λένε ότι το συγκεκριμένο ραντάρ μετακινήθηκε από την αρχική θέση του διότι βρισκόταν κοντά σε ένα γυναικείο μοναστήρι και οι καλόγριες διαμαρτύρονταν, ενώ άλλοι κάνουν λόγο για κατασκευαστικό πρόβλημα.
Το νέο λογισμικό αλλά και το τηλεπικοινωνιακό σύστημα, τα οποία θα έπρεπε να έχουν παραδοθεί έξι μήνες πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες, δεν έχουν παραληφθεί επισήμως από την ΕΜΥ, καθώς σύμφωνα με πληροφορίες υπάρχει πρόβλημα με τις προδιαγραφές του υλικού! Επίσης στο Ελληνικό, όπου βρίσκεται η έδρα της ΕΜΥ, ξεκίνησε η κατασκευή κτιρίου με στόχο να στεγάσει το Ολυμπιακό Μετεωρολογικό Κέντρο και εν συνεχεία το νέο κτίριο της ΕΜΥ. Τα αρχικά σχέδια αφορούσαν διώροφο κτίσμα, στην πορεία όμως έγινε ισόγειο και στέγασε απλώς μια διεύθυνση της υπηρεσίας.
* Στρατιωτική μονάδα
Μετεωρολόγοι μιλούν για μια απαξιωμένη υπηρεσία και για διοικητική διάρθρωση που δεν επιτρέπει τη σωστή αξιοποίησή της. Η ΕΜΥ, όπως λέει χαρακτηριστικά στέλεχος της υπηρεσίας, είναι μια στρατιωτική μονάδα η οποία υπάγεται στο Γενικό Επιτελείο Αεροπορίας (ΓΕΑ). Τριάντα τρία χρόνια - από το 1975 - οι μετεωρολόγοι ζητούν την υπαγωγή της σε πολιτικό φορέα. Στην ιεράρχηση των προτεραιοτήτων του ΓΕΑ, η ΕΜΥ έρχεται πολύ χαμηλά. Αλλωστε υπάρχει μετεωρολογικό κέντρο για τις ανάγκες της Πολεμικής Αεροπορίας στο Αρχηγείο Τακτικής Αεροπορίας (ΑΤΑ) στη Λάρισα. Ετσι, όπως καταγγέλλουν στελέχη της υπηρεσίας, δεν μπορεί να αναπτύξει σύμμετρα όλους τους τομείς για τους οποίους έχει συσταθεί (ενημέρωση πολιτικών και παραγωγικών κλάδων για την ανάπτυξη δραστηριοτήτων, γεωργία, ναυτιλία, εν γένει τομείς που συνδέονται με την εθνική οικονομία αλλά και το περιβάλλον).
Ως αντιπολίτευση, τόσο το ΠαΣοΚ όσο και η ΝΔ καλούσαν την εκάστοτε κυβέρνηση να πάρει την ΕΜΥ από το υπουργείο Εθνικής Αμυνας, αλλά ως σήμερα δεν έχει «κουνηθεί φύλλο». Και τα δύο κόμματα υπόσχονταν την άμεση υπαγωγή της ΕΜΥ στο υπουργείο Εσωτερικών. Το 2004 η κυβέρνηση της ΝΔ είχε υποσχεθεί να εντάξει την ΕΜΥ σε έναν Ενιαίο Φορέα Φυσικών Καταστροφών. Συνεχίζοντας παράδοση ετών, ουδέν νεώτερον από το μέτωπο.
«Η συνύπαρξη στρατιωτικών και πολιτικού προσωπικού δεν μπορεί να λειτουργήσει. Δεν μπορεί ένας στρατιωτικός-μη μετεωρολόγος να αξιολογεί έναν πολιτικό υπάλληλο» επισημαίνει ο πρόεδρος του Πανελλήνιου Μετεωρολογικού Συλλόγου κ. Τάσος Αρνιακός. Μοιάζει οξύμωρο, διοικητές της ΕΜΥ να είναι απόστρατοι της Πολεμικής Αεροπορίας, όταν το αντικείμενο της υπηρεσίας είναι η μετεωρολογία.
* Ερευνητές στον... πάγο
Το χάσμα μεταξύ της ΕΜΥ και των αντίστοιχων ευρωπαϊκών μετεωρολογικών υπηρεσιών συνεχώς μεγαλώνει από την εποχή της πλήρους ένταξής της στο Αρχηγείο Αεροπορίας στα χρόνια της δικτατορίας. Οι παρεχόμενες υπηρεσίες προς το κοινό έχουν περιοριστεί στο κομμάτι της πρόγνωσης καιρού. Η τεχνολογική εξέλιξη και τα σύγχρονα προβλήματα απαιτούν μετεωρολογική πληροφορία και προϊόντα που δεν είναι δυνατόν να παρασχεθούν με την υφιστάμενη διοικητική υποδομή, επισημαίνουν μετεωρολόγοι. Και καταγγέλλουν ότι τα κονδύλια για μετεωρολογική έρευνα στον προϋπολογισμό είναι μηδενικά.
Στην ΕΜΥ επικρατεί παντελής έλλειψη ερευνητικών δραστηριοτήτων και εκμετάλλευσης προϊόντων εφαρμοσμένης έρευνας. Ουδεμία σκέψη υπάρχει για την αντιμετώπιση των σύγχρονων προβλημάτων αλλαγής του κλίματος και υποβάθμισης του περιβάλλοντος. Η Υπηρεσία είναι παντελώς απούσα από όλα τα ευρωπαϊκά μετεωρολογικά και κλιματικά προγράμματα.
Η ΕΜΥ εκπροσωπεί τη χώρα σε έναν σημαντικό αριθμό διεθνών οργανισμών (WMO, EUMETSAT, ECMWF, ECOMET, EUMETNET κ.ά.), η συμμετοχή της όμως εξαντλείται στη φυσική παρουσία ατόμων. Αυτές βέβαια οι δυσλειτουργίες επηρεάζουν εξίσου σημαντικά μια σειρά άλλους οργανισμούς, ερευνητικά και εκπαιδευτικά ιδρύματα, αλλά και τον ιδιωτικό τομέα.
Η Ελλάδα, παρ' ότι είναι από τα ιδρυτικά μέλη του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας των Ευρωπαϊκών Μετεωρολογικών Υπηρεσιών (ECOMET) και έχει υπογράψει όλες τις ως τώρα αποφάσεις του εν λόγω οργανισμού, δεν έχει προβεί στην πλήρη εναρμόνιση των εν λόγω αποφάσεων.
* Οι δυνατότητες που δεν αξιοποιούνται
Ολοι συμφωνούν ότι η ΕΜΥ διαθέτει αξιόλογο επιστημονικό προσωπικό, το οποίο όμως δεν αξιοποιείται σωστά. «Το 80% των μετεωρολόγων έχει μεταπτυχιακό ή διδακτορικό. Δεν μπορούμε όμως να λειτουργήσουμε επιστημονικά και να παράγουμε έργο για τον κόσμο. Το γεγονός ότι η ΕΜΥ ανήκει διοικητικά στο ΓΕΑ δημιουργεί σοβαρά προβλήματα» σημειώνει η κυρία Τίνα Μητά από τον Σύλλογο Μετεωρολογικών Υπαλλήλων ΕΜΥ.
Δεν έχει αλλάξει η κατάσταση που περιγράφεται σε έγγραφο του 2005 από τους συλλόγους εργαζομένων της ΕΜΥ προς τον τότε ΥΦΕΘΑ κ. Ι. Λαμπρόπουλο. Παραμένουν οι ελλείψεις στις μετεωρολογικές παρατηρήσεις σε αεροναυτικούς και παράκτιους κυρίως μετεωρολογικούς σταθμούς. «Οι προγνώσεις θαλασσών και αεροναυτιλίας εκδίδονται με μεγάλο ρίσκο των μετεωρολόγων, επειδή δεν υπάρχουν πραγματικές μετεωρολογικές παρατηρήσεις κατά τη διάρκεια της νύχτας και των αργιών» ανέφεραν οι εργαζόμενοι.
ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ
Τι καταγγέλλουν οι επιστήμονες

Αμερικανός μετεωρολόγος επεξεργάζεται στοιχεία για επερχόμενο τυφώνα. Οι έλληνες συνάδελφοί του κάνουν λόγο για σημαντικές ελλείψεις στην τεχνολογική υποδομή της ΕΜΥ
Το κρίσιμο για τη σωστή πρόγνωση είναι αφενός το πυκνό δίκτυο μετεωρολογικής παρατήρησης και αφετέρου οι επιστήμονες και τεχνικοί που αναλύουν, επεξεργάζονται και ενημερώνουν. Οι μετεωρολόγοι που στελεχώνουν τους επαρχιακούς μετεωρολογικούς σταθμούς με βάση τις ανάγκες του 1960 (!) έπρεπε να είναι 200, όπως τονίζει ο πρόεδρος του Πανελλήνιου Μετεωρολογικού Συλλόγου κ. Αρνιακός. Σήμερα σε αυτούς τους σταθμούς υπηρετούν 60 μετεωρολόγοι και σε πέντε χρόνια δεν θα έχουν απομείνει περισσότεροι από 28, λόγω συνταξιοδότησης. Επιπλέον, στο Εθνικό Μετεωρολογικό Κέντρο από τις 150 οργανικές θέσεις μετεωρολόγων καλύπτονται μόνο οι 52. Είναι αξιοσημείωτο ότι σε μετεωρολογικούς σταθμούς τα κενά καλύπτουν ανά εξάμηνο σμηνίτες της Αεροπορίας που υπηρετούν τη θητεία τους.
Οπως αναφέρει ο κ. Αρνιακός, υπάρχουν σταθμοί που λειτουργούν με έναν παρατηρητή μέρα-νύχτα, χειμώνα-καλοκαίρι (π.χ. στον Πύργο και στην Ιεράπετρα). Ετσι πολλοί από αυτούς αναγκαστικά δεν λειτουργούν τη νύχτα (π.χ. ο σταθμός των Κυκλάδων), με συνέπεια να μη διαθέτει η ΕΜΥ βραδινές μετεωρολογικές παρατηρήσεις για πολλές περιοχές της χώρας. «Η αδυναμία της ΕΜΥ να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του κοινωνικού συνόλου έδωσε την ευκαιρία σε άλλους φορείς - όπως το ΥΠΕΧΩΔΕ, το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, το Πανεπιστήμιο Αθηνών, η ΔΕΗ κ.ά. - να δημιουργήσουν παράλληλα άτυπες μετεωρολογικές υπηρεσίες. Ετσι οδηγούμαστε στην κατασπατάληση του δημοσίου χρήματος για τον ίδιο σκοπό που θα έπρεπε να επιτελεί η ΕΜΥ» επισημαίνει ο κ. Αρνιακός.
Το ΒΗΜΑ, 24/02/2008 , Σελ.: A46